Bir kimsenin bir şahsa –mesela- 1.000 TL borcu olsa, vade tarihi geldiğinde bu borcunu o günün kuru ile 1.000 TL değerinde Dolar, Euro veya altın üzerinden ödemek istese bunu yapabilir mi? 

Borç verme [karz] işleminde genel kural, borcun misli ile ödenmesidir. Buna göre 1.000 TL borç alınmış ise borçlunun bunu 1.000 TL olarak ödemesidir. Ancak iki taraf, borcun ödenme tarihi geldiğinde borcun o günkü kur üzerinden karşılığını başka bir para veya mal üzerinden ödeme konusunda anlaşırlar ve borçlu da bütün borcunu yeni anlaşılan para birimi üzerinden öderse bunu yapmaları caiz olur. 

Dikkat edilirse bu işlemin caiz olmasının üç şartı olduğu anlaşılır:

 1. İlk borç verme anında ödemenin başka para birimi üzerinden yapılması konusunda anlaşma yapılmaması: Borcu ilk verme anında, borcun ileride başka bir mal / para üzerinden ödenmesini şart olarak koşmak haramdır. Çünkü bu, peşin bir parayı, vadeli para karşılığında satmak olup İslam’da yasaklanmış olan “ribe’n-nesîe / vade faizi” anlamına gelir. Her ne kadar para türleri farklı olsa bile her ikisi de “para” olma bakımından aynı cins kapsamında olduğundan bunların değişiminin peşin olması gerekir.

 2. Borcun verildiği değil ödenme tarihindeki kurun dikkate alınması. İki taraf borcun ödenme tarihi geldiğinde bu borcun o günkü değer üzerinden ödenmesi konusunda anlaşma yapmaları gerekir. Şayet böyle değil de borcun ilk verildiği tarihte o borcun farklı kur üzerinden değişim yapma konusunda anlaşırlarsa burada da paranın para karşılığında satımı yapılmış olur ve bir önceki maddede yer alan sakınca burada da söz konusu olmuş olur.

 3. Borcun tümünün ödenmesi Vade tarihi geldiğinde, borcun tümünün ödenmesi, geriye borçtan herhangi bir şey kalmaması. Şayet borç taksitli ise her bir taksit ödeme vakti geldiğinde o günün kuru üzerinden taksiti başka para üzerinden ödeme konusunda ittifak edebilirler.