Döviz ticaretinin fıkha uygun olarak gerçekleşmesinin şartları nelerdir?
Döviz ticaretinin fıkha göre geçerli olabilmesi için aşağıdaki hüküm ve ilkelere uyulması gerekir: Döviz ticareti yapan taraflar birbirinden ayrılmadan önce bedellerin karşılıklı olarak hakiki veya hükmi tesliminin gerçekleşmesi gerekir. Aynı cinsten olan bedeller arasında eşitlik/denklik bulunmalıdır. Buna göre aynı devletin çıkarmış olduğu kâğıt ve madenî paralar birbirleriyle değiştirilirken (para bozdurulurken) birbirine mütemasil olması gerekir. Döviz alım satımına dayanan ticari işlemlerde şart muhayyerliği bulunmamalı veya bedellerden biri ya da ikisi vadeye bağlanmamalıdır. Döviz ticareti ihtikâr (karaborsa) amaçlı olmamalı veya kişilere veya topluma zarar verecek özellikler taşımamalıdır. Vadeli piyasalarda döviz alım satım işlemleri yapılmamalıdır. Vadeli piyasalarda döviz alım satım işlemleri yapmak kesinlikle yasaktır, haramdır. Bu bakımdan bedellerin karşılıklı olarak vadeli bir şekilde havale edildiği işlemler ile her iki bedelin de tesliminin gerçekleşmediği vadeli döviz alım satım sözleşmeleri arasında herhangi bir fark yoktur. Vadeli sarf işlemleri yapmak kesinlikle yasaktır, haramdır. Değer kaybına uğraması muhtemel para birimiyle yapılan ticaretten elde edilen kârın kaybedilmesi endişesine dayansa bile böyle bir işlem yapılamaz. Faizsiz finans kurumları ileri bir tarihte kurlarda meydana gelebilecek değer kaybı dolayısıyla uğrayabilecekleri zararlardan korunmak için aşağıdaki uygulamalara başvurabilirler: Faizsiz olması ve karşılıklı olarak verilen ödünçlerin (karz) birbiriyle bağlantılı olmaması kaydıyla, finans kurumları birbirlerine farklı cins paraları borç olarak verebilirler. Ticaret mallarının alım satımını ve murâbaha işlemlerini aynı para cinsi ile yapabilirler. Faizsiz finans kurumları, (murâbaha gibi) vadeli olarak yaptıkları fon kullandırma işlemlerinin taksit bedellerini tahsil ederken müşteri ile anlaşarak farklı bir para birimi alabilirler. Ancak burada ödeme günündeki kuru esas almaları gerekir.
24.01.2025