Kredi kartı ve pos cihazı kullanımı caiz midir?
Kredi kartları adından da anlaşılacağı gibi, kullanıcısına belli limitlerde finans kurumu veya banka kredilerinden yararlanma imkânı sağlamaktadır. Bu çeşit bir kartla bankadan nakit para çekilir ve fazlasıyla birlikte geri ödenirse, bunun “faizli bir işlem” olduğunda şüphe yoktur. Ancak bu kartlar büyük ölçüde mal alımında kullanılmaktadır. Pos da kredi kartı kullanımını sağlayan cihazlardır.
Günümüzde pos uygulaması:
a) Kredi kartıyla mal alan müşterinin, mal bedelini ödemeden, işlemin yapıldığı günün sonrasındaki ilk iş gününde bedelin pos kullanıcısına banka/finans kurumu tarafından peşin ödenmesi uygulaması. Bu durumda banka/finans kurumu pos kullanıcısından komisyon adıyla bir bedel tahsil etmektedir.
b) Kredi kartının kart bedelini ödeme günü birebir hesaplanmadan tüm işlemler için aynı oranda (mesela %3 gibi) anlaşma yapılıp, bu anlaşma çerçevesinde, işlemin peşin mi, taksitli mi, hangi ayda yapılmış olursa olsun, bankanın finans kurumunun pos kullanan esnafa ödemeyi anlaşmada belirtilen süre sonunda yapması. Bu durumda da kredi kartı kullanan banka “ödeme tarihinde gecikme” için ödemesini yapmadığından ya da bankaya komisyon ödendiğinden bahsedilmektedir. Bu usulle yapılan işlemlerde de banka/finans kurumu pos kullanıcısı ile anlaşma yaparak taksit yapılmasına imkân sağlıyorsa, pos kullanıcısından komisyon adı altında bir bedel tahsil etmekte, pos kullanıcısı da bu bedeli bazen tamamen veya kısmen müşterisine yansıtmaktadır.
Günümüzde tercih hangi yönde olmalıdır?
a) Kredi kartı kullanıcısı, satın alacağı ürünün bedelini tek çekimle ödeme yapar ve kredi kartı borcunu günü geldiğinde öderse, kendisi bakımından en ehven olan bir işlemle krediden yararlanmış olur. Bu durumda banka bir hizmet bedeli alabilir. Kredi kartı sahibi taksitli mal alımı yapmış olur ve taksitlerini gününde öderse, borcunu banka/finans kurumu aracılığı ile ödemiş olur. Burada da banka/finans kurumu, satıcı ile alıcıyı buluşturduğu için bir hizmet bedeli (komisyon) alabilir. Bunun faizle bir ilgisi bulunmaz. Kredi kartı sahibi için en güzel uygulama budur. Borcunu gününde ödemezse, yükü faiz ödemek zorunda kalacağı için, faizli işlem yapılmış olur.
Taksitle mal alma durumunda, pos kullanıcısı esnaf çoğu zaman kredi kartının peşin bedelini ertesi gün bankadan çekmektedir. Kredi kartı sahibinden habersiz olarak gerçekleşen böyle bir işlemden ötürü onun ve satıcının durumu nedir? Faiz işlemi gerçekleşmekte midir? Konuyu pos cihazı kullanıcısı esnaf bakımından aşağıdaki şekilde değerlendirebiliriz: b) Banka/finans kurumu, pos kullanıcısı esnafla yaptığı “pos cihazı kullanım sözleşmesi” ile, esnafın kredi kartıyla mal satışına yetki/vekâlet vermektedir. Esnaf bu yetkiye dayanarak tek çekimle satış yapacağı gibi, vade farkı ekleyerek taksitli satış da yapabilmektedir. Taksitli satışta eklenecek “vade farkı” miktarları, taksitli malın bedeline eklendiği için faiz niteliğinde olmaması gerekir. Bunların miktarlarını, çoğu zaman serbest pazarlık veya ticaret örfü belirler.
07.10.2025