İnternetten satışta ödeme kuruluşuna (iyzico, hepsipay vb.) ödenen komisyon faiz midir?

İnternet üzerinden ürün satıyoruz. Alıcı, satıcı ve tahsilatı yapan üçüncü kişi olan bir ödeme sistemi bulunuyor. Müşteriye ürünü vade farksız 3 taksit olarak satıp vade farkına karşılık gelen komisyonu aradaki üçüncü şahıs olan ödeme kuruluşuna satıcı olarak bizim ödememiz faiz midir?

1 adet gömlek satıyoruz. Bu ürünün peşin ve taksitli fiyatı aynı oluyor; 2.000 TL’ye satıyoruz. Alıcı, ürünü 3 taksitle ve herhangi bir vade farkı ödemeden satın alıyor. Ancak biz, bu satıştan dolayı %4,5 komisyon ödeyerek ödemeyi aracı kurumdan alıyoruz. Yani vade farkına karşılık gelen tutarı, kendi satış fiyatımızdan biz karşılamış oluyoruz. Bu durumda, aracı kurumun taksitlendirme sebebiyle aldığı bu komisyon bedelinin faiz hükmünde olup olmadığını sormaktayız. 

İnternetten ürün satarken firmaların çok sık kullandığı hizmetlerden biri ödeme kuruluşlarının sunduğu hizmettir. Firmalar, satış yaparken kendi web sitesine ayrı bir ödeme altyapısı kurmak yerine mevcut ödeme sistemi altyapısı sağlayan şirketleri kullanarak, müşteriden paranın tahsil edilmesi işini bu tür kuruluşlara bırakmaktadır. Bu kuruluşlar, müşteriden ürün bedelini tahsil ederken, tahsil ettikleri tutarın bir kısmını komisyon olarak alıp kalan kısmı satıcı şirkete göndermektedir. 

Bu tür tahsilat işlemlerini, vekalet akdi bağlamında değerlendirmek mümkündür. Burada satıcı (müvekkil), satılan ürünün bedelini tahsil işini üçüncü bir kişiye (vekil) devrediyor. Bu üçüncü kişi, satıcı adına parayı tahsil edip satıcıya gönderiyor. 

AAOIFI'ye göre “Vekâletin ücret mukabili olması mümkündür. Bu durum anlaşma ile tespit edilebileceği gibi ücretsiz çalışmadığı bilinen birine vekâlet vermede olduğu gibi örfün gerektirdiği bir ücret de olabilir.” “Vekile verilecek ücretin yapılacak iş için tayin edilmiş tutarın üstünde kalan kısım ya da o tutarın oransal bir kısmı olması mümkündür. Örneğin müvekkil satış için bir bedel tayin edip bunun üstündeki kazancı vekâlet ücreti sayabilir. Belirlenmiş ücrete, vekili teşvik amacıyla vekâletle yapılacak iş için tayin edilmiş tutarın belli bir oranının prim olarak eklenmesi caizdir.”

Buna göre; bu tür bir ödeme tahsilat işleminde ödeme sistemi altyapısı sağlayan kuruluşa ödenecek ücret, satış bedelinin bir oranı olabileceği gibi aylık bir ücret olarak da belirlenmesinde bir sakınca yoktur. Sizin uygulamanızda, örneğin 1 adet gömleği 2000TL olarak sattığınızda, ödeme kuruluşuna ödediğiniz 90TL'yi (2000x%4,5) faiz olarak değerlendirmek doğru değildir. Bu tutarın, vekalet ücreti kapsamında değerlendirilmesi daha doğrudur. Ödeme kuruluşunun, alıcı tarafa sunduğu vade farksız 3 taksit imkanı ise bu kuruluşun müşterilere sunduğu ilave bir hizmettir. Sizi etkileyen bir durum yoktur. 

22.11.2025
Doç. Dr. Salih ÜLEV
Kaynak:
Doç. Dr. Salih ÜLEV